Δεκτή αίτηση μεταρρύθμισης-Συνέχιση της ρύθμισης του Ν.3869/2010 από κληρονόμους του οφειλέτη-Πώληση πρώτης κατοικίας που είχε διασωθεί- ΕιρΛαγκ 40/2023
Το Ειρηνοδικείο Λαγκαδά με την παρούσα απόφαση, έκανε ΔΕΚΤΗ αίτηση μεταρρύθμισης απόφασης υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη (Ν.3869/2010) κληρονόμων της οφειλέτριας που είχε υπαχθεί στις ευνοϊκές διατάξεις του ως άνω νόμου και απεβίωσε έχοντας ολοκληρώσει τη ρύθμιση του άρθρου 8 παρ. 2 και 5 Ν.3869/2010 και μεσούσης της εκτέλεσης του σχεδίου αποπληρωμής που είχε ορισθεί από το δικαστήριο κατ’ άρθρο 9 παρ. 2 του νόμου. Οι εν θέματι κληρονόμοι αιτήθηκαν τη μεταρρύθμιση της απόφασης προς το σκοπό πώλησης της διασωθείσας κύριας κατοικίας της δικαιοπαρόχου τους και η αίτησή τους έγινε δεκτή με ένα εξαιρετικά νομικά ενδιαφέρον σκεπτικό.
Αρχικά, το Δικαστήριο διέγνωσε ότι ο θάνατος της υπαχθείσας στο Νόμο Κατσέλη συνιστά ‘σημαντικό νέο πραγματικό γεγονός με ουσιώδη και αποφασιστική επιρροή ώστε να δικαιολογείται η μεταρρύθμιση της απόφασης υπαγωγής’. Παράλληλα συνεκτίμησε και το συμφέρον των πιστωτών καθώς έκρινε ότι η εκποίηση είναι προς το συμφέρον τους καθώς θα ικανοποιηθούν ταχύτερα σε σχέση με την αρχική ρύθμιση μηνιαίων καταβολών της μεταρρυθμιζόμενης απόφασης.
Περαιτέρω, το δικαστήριο στηριζόμενο στην τροποποιημένη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 2 εδάφιο ιστ-ιζ του ιδίου νόμου, έκρινε ότι ο οφειλέτης μπορεί να παραιτηθεί της προστασίας που του παρέχει η διάταξη του άρθρου 9 παρ. 2 και να εκποιήσει την κύρια κατοικία του η οποία εξαιρέθηκε από την εκποίηση δυνάμει απόφασης Ν.3869/2010. Συνάγει επίσης, ότι η εκποίηση αυτή δεν θεωρείται καταδολιευτική, όταν ο οφειλέτης απαλλοτριώνει προκειμένου να αντλήσει χρήματα για την εξόφληση των πιστωτών του. Σύμφωνα και με τη θεωρία, οι πιστωτές δεν έχουν κανένα λόγο να είναι αντίθετοι στην εκποίηση της πρώτης κατοικίας αφού αυτοί θα ικανοποιηθούν ταχύτερα σε σχέση με τη ρύθμιση των καταβολών που γίνεται στη δικαστική απόφαση περί εξαίρεσης από την εκποίηση της πρώτης κατοικίας (βλ. Α. Κρητικό, Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, 4ηέκδοση, 2016, σελ. 436-437).
Ένα επιπρόσθετο ζήτημα που έταμε το Δικαστήριο στην παρούσα απόφαση είναι και το αν μπορεί να συνεχιστεί η ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 Ν.3869/2010 από τους κληρονόμους του οφειλέτη στο όνομα και για λογαριασμό τους, αν ο οφειλέτης αποβιώσει κατά τη διάρκεια των καταβολών του άρθρου 9 έχοντας ολοκληρώσει τις καταβολές του άρθρου 8. Η εν θέματι απόφαση εφαρμόζοντας τη διάταξη του άρθρου 12α παρ.3 Ν.3869/2010 που τελεί σε άμεση σύνδεση με την αναθεώρηση του άρθρου 11 του ν.3869/2010 που καθιέρωσε την αυτοδίκαιη απαλλαγή του οφειλέτη και τον προαιρετικό χαρακτήρα της αίτησης απαλλαγής που συνεπάγεται να ταυτίζεται η έννοια της απαλλαγής πλέον με τη χρονική και επιτυχή ολοκλήρωση του άρθρου 8 του ως άνω νόμου, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η απόφαση δεν μπορεί να ισχύσει αυτομάτως υπέρ των κληρονόμων. Όμως, τάσσεται υπέρ της συνέχισης της ρύθμισης εφόσον κατατίθεται από πλευράς του κληρονόμου νέα αυτοτελής προσωποπαγής αίτηση με τις προϋποθέσεις του άρθρου 4 και τις λοιπές προϋποθέσεις υπαγωγής στη ρύθμιση του άρθρου 9 παρ. 2 οι οποίες πρέπει να συντρέχουν τόσο για τον κληρονομούμενο όσο και για τον κληρονόμο, να χρησιμοποιεί ο κληρονόμος το ακίνητο της πρώτης κατοικίας ως κύρια κατοικία και η απόφαση του δικαστηρίου που διέταξε την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας να είναι τελεσίδικη.
Εν κατακλείδι, ένα άξιο νομικού ενδιαφέροντος ζήτημα που θίγεται σιωπηρά και χωρίς ιδιαίτερη αιτιολογία στην παρούσα απόφαση είναι και το ζήτημα που έχει διχάσει τα τελευταία έτη θεωρία και νομολογία, και αφορά το αν επιτρέπεται κατάθεση αίτησης του άρθρου 12α παρ. 3 του Ν.3869/2010 μετά την 31/5/2021, χρονικό σημείο κατά το οποίο έπαυσε η ισχύς των διατάξεων του Ν.3869/2010 λόγω κατάργησής του με τη διάταξη του αρ. 265 παρ. 1 εδ.β του νέου πτωχευτικού νόμου Ν.4738/2020, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Εν προκειμένω, το δικαστήριο δεν θεώρησε την εν θέματι αίτηση μεταρρύθμισης των κληρονόμων ως νέα αίτηση του Ν.3869/2010 η οποία θα απορριπτόταν ως απαραδέκτως ασκηθείσα λόγω της κατάργησης της δυνατότητας κατάθεσης νέων αιτήσεων που επισυνέβη με το νέο πτωχευτικό νόμο, και έκανε δεκτή την αίτηση μεταρρύθμισης των κληρονόμων καθώς ορθά διέλαβε ότι δεν συνιστά νέα αίτηση αλλά συνέχιση της ρύθμισης της κληρονομούμενης οφειλέτριας.
Συμπερασματικά, αξίζει να υποστηριχθεί ότι μέσω της σχολιαζόμενης απόφασης, αναδεικνύεται ο καίριος ρόλος του Δικαστή να συμβιβάσει τα αντιτιθέμενα συμφέροντα συνδράμοντας αποτελεσματικά στο να αποφευχθεί η ανεπιεικής λύση της απώλειας της δικαστικής ρύθμισης για τους κληρονόμους του οφειλέτη που δεν είχαν ενταχθεί στο Ν.3869/2010 και στο πρόσωπο των οποίων συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 9 του νόμου, και στο να αποφευχθεί η συνεπαγόμενη αναβίωση των κληρονομικών χρεών και η υπερχρέωση των κληρονόμων οι οποίοι σήμερα μετά την κατάργηση του Ν.3869/2010, δεν έχουν κανένα άλλο μέσο προστασίας της κύριας κατοικίας τους.
Την υπόθεση χειρίστηκε η γράφουσα και σχόλιο της παρούσας απόφασης που συνέταξε δημοσιεύτηκε στο νομικό τύπο (νομικό περιοδικό Αρμενόπουλος τεύχ. Ιανουαρίου 2024).
Ευγνωσία Παπαδοπούλου
ΜΔΕ Διεθνών Σπουδών
*Σημειώνεται ότι σε καμία περίπτωση οι εδώ προσφερόμενες πληροφορίες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως παροχή νομικών συμβουλών, ούτε μπορούν να αντικαταστήσουν την εξατομικευμένη παροχή νομικών υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, η πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες δεν εκλαμβάνεται ως σχέση εντολής ανάμεσα στους επισκέπτες – χρήστες του δικτυακού τόπου και στο δικηγορικό γραφείο της γράφουσας και κατόχου του διακτυακού τόπου. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει).
! Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη.